İnterseks hakkında yanlış bilinen 5 şey !

26 Ekim İnterseks Farkındalık Günü vesilesiyle interseks hakkında yanlış bilinen beş şeyi açıklığa kavuşturuyoruz.

Yanlış 1: Herkes erkek veya kadın doğar

İnsanlar çoğunlukla dünyada erkek ve kadın olmak üzere iki grup insan olduğunu ve herkesin biyolojik ve genetik özelliklerinin bu iki kategoriye göre şekillendiğini varsayar. Fakat durum her zaman böyle değildir. Dünyada erkek veya kadın bedeni gibi genel kabul görmüş kategorilere uymayan cinsel niteliklere sahip milyonlarca insan var.  Hepsi olmasa da bu kişilerin birçoğu interseks olarak tanımlanıyor.

İnterseks, cinsel organları, eşeysel bezleri, hormonları, kromozomları veya üreme organlarını etkileyen bir dizi doğal farklılığı tarif etmek için kullanılan kapsayıcı bir terimdir. Bazen bu nitelikler doğuştan itibaren görünür durumdadır, bazen ergenlik çağında ortaya çıkar, bazense fiziksel olarak görünür değildir.

Yanlış 2: Nadir sayıda insan intersekstir

Uzmanlara göre insanların yüzde 1.7’si interseks özelliklerle doğar. Bu sayı, kızıl saçla doğanların sayısına yakındır. Buna rağmen, intersekslerin büyük oranda yetersiz temsil edilmesi nedeniyle interseks terimi çoğunlukla yanlış anlaşılıyor. Bu hafta Trump yönetiminden kamuoyuna sızan bir döküman, ABD hükümetinin cinsiyet ve toplumsal cinsiyeti “sabit” erkek ve kadın kategorilerine bölerek, bu kavramlara yeni tanımlar getirmeye çalıştığına işaret ediyor. Trans ve intersekslerin varlığını tamamıyla yok sayan böyle bir adım, ABD’de ve dünyanın geri kalanında insan hakları açısından çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir.

Yanlış 3: İnterseks olmak düzeltilmesi gereken bir durumdur

İnterseks birçok çocuk onları ‘normale döndürmek’ amacıyla ameliyat ediliyor. Bu müdahaleler, çoğunlukla vücudun büyük bir bölümünü etkilediği, tersine çevrilmesi mümkün olmadığı ve acil bir ihtiyaç olmadığı halde gerçekleştiriliyor.

Doktorlar ve ebeveynler iyi niyetli olabilir, ancak gerçek şu ki, interseks çocuklar üzerinde uygulanan prosedürler, kısırlık, fiziksel acı, idrarını tutamama ve hayat boyu süren psikolojik ıstırap da dahil olmak üzere çok büyük sorunlara yol açabiliyor. Üstelik tüm bunlar çocukları, toplumun kız veya erkek çocuğun nasıl görünmesi ‘gerektiğine’ ilişkin normlarına uygun hale getirmek için yapılıyor.

Uluslararası Af Örgütü’nün yaptığı araştırma, bunun bir insan hakları ihlali olduğunun altını çiziyor. Söz konusu müdahaleler, çoğunlukla, çocukların kendi bedenleriyle ilgili alınan kararlar hakkında görüş bildiremeyecek kadar küçük oldukları bir yaşta gerçekleştiriliyor ve ebeveynler olası riskler hakkında yeterince bilgilendirilmiyor.

Devletler, toplumsal cinsiyet ve çeşitlilikle ilgili zararlı ön kabullerle mücadele etmekle yükümlüyken birçoğu çocukları ‘uygun’ hale getirmek için gereksiz ameliyatlara maruz bırakmayı seçiyor.

Yanlış 4: İnterseksler transtır

İnterseks olmanın trans olmakla hiçbir ilgisi yoktur.

Fiziksel cinsel özelliklerimizin kendi cinsiyet kimliğimizi nasıl değerlendirdiğimizle veya kimden hoşlandığımızla ilgisi yoktur.

“Trans” kelimesi, cinsiyet kimliği doğuştan atanan cinsiyetinden farklı olan insanlar için kullanılan kapsayıcı bir kavramdır. “İnterseks” ifadesiyse, içsel kimlik algısıyla değil, fiziksel cinsel niteliklere dairdir. İnterseks ve trans ayrı kavramlardır, ancak bir interseks kendisini aynı zamanda trans olarak da tanımlayabilir.

Bir interseks heteroseksüel, gey, lezbiyen, biseksüel veya aseksüel olabilir ve kendisini kadın, erkek veya trans olarak tanımlayabilir ya da hiçbiri ile tanımlamayabilir.

İntersekslerin de transların da kendi cinsiyet kimliklerini seçme hakları vardır ve asla kendilerini rahat hissetmedikleri bedenlerle veya kimliklerle yaşamaya zorlanmamalıdırlar.

Yanlış 5: Hiç kimse intersekslerin haklarını savunmuyor

İnterseksin anlamıyla ilgili hala birçok yanlış fikir olsa da dünyanın dört bir yanında farkındalık yaratmak ve insan haklarını korumak için mücadele eden çok sayıda interseks hakları aktivisti var. İnterseks insan hakları savunucularının birçoğu, gelecekte hiçbir çocuğun kendi yaşadığı acıları yaşamamasını mümkün kılmak için çalıştığını söylüyor. İnterseks hakları aktivistş Eves ve Charlie, Uluslararası Af Örgütü’ne, açıklık ve kabul görme ihtiyacından söz etti.

Eves, “Toplum, insan olmanın karşılık geldiği çeşitliliğin tamamına daha açık olmalı, çocuklar da oldukları gibi büyüyebilmelidir” diyor. Charlie ise “Bu konunun tartışılmaması ve üzerinin örtülmesi, suskunluktan etkilenen insanların kendilerini ve bedenlerini kabul etmesini inanılmaz derecede zorlaştırıyor” değerlendirmesinde bulunuyor.

İnterseks hakları aktivistlerinin ve interseks hakları için mücadele eden örgütlerin yorulmak bilmeyen çabaları sayesinde son zamanlarda bazı önemli adımlar atıldı. 2013’te 30 farklı örgütten interseks hakları aktivisti bir araya gelerek uluslararası interseks hareketinin talepleri ve tavsiyelerine dikkat çekmek üzere Malta Deklarasyonu’nu hazırladı. Bu yılki İnterseks Farkındalık Günü için ise Uluslararası İnterseks Örgütü (OII) Avrupa Uluslararası Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, Kuir ve İnterseks Gençlik ve Öğrenci Örgütü (IGLYO) ve Çevre Koruma Örgütü (EPA) ile bir araya gelerek interseks çocuklarını desteklemek isteyen ebeveynler için bir kılavuz yayınladı.

* Bu metin Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi tarafından hazırlanmıştır…

KAOS GL DERNEĞİ İNTERSEKSLERİ ANLATAN KATALOG HAZIRLADI

Bize har daim desteğini sunan ve dayanışma içinde olduğumuz sevgili KAOS GL derneği interseksler hakkında katalog hazırladı. Kendilerine minnetlerimizi sunup sonsuz teşekkür ediyoruz. Sayelerinde sesimizi daha geniş kitlelere ulaştırabileceğiz…

Kataloga buradan ulaşabilirsiniz :

http://www.kaosgldernegi.org/yayindetay.php?id=223

Kaos GL Derneği’nin “LGBTİ’nin İ’si: İnterseksler Vardır”  broşürü, intersekslere odaklanıyor.

Broşür, “LGBTİ’’nin İ’si: İnterseksler vardır!”, “İnterseks nedir?”, “Sadece interseks olduğunuzda anlayabileceğiniz 8 şey”, “Arkadaşlarımızın bilmelerini beklediğimiz şeyler”, “Doktorların bilmelerini beklediğimiz şeyler”, “Ailelerin bilmelerini beklediğimiz şeyler”, “18 Yaş üstüne düzenleme var peki ya altındakiler”, “İntersekslerin mücadelesine nasıl destek olabilirsiniz?”, “Üçüncü Uluslararası İnterseks Forumu Bildirgesi”, “İnterseks durumlarla ilgili genetik ve tıbbi terimler” ve “LGBTİ’nin İ’si: İnterseks okuma listesi”  olmak üzere on bir bölümden oluşuyor.

İnterseks?

Broşürün ilk bölümünde, bu çalışmanın yönteminden bahsediliyor. Broşürün, interseks kişilerin deneyimleri, mücadeleleri ve talepleri doğrultusunda hazırlandığı belirtiliyor. Broşürün ikinci bölümünde intersekslerle ilgili mit ve gerçeklere yer veriliyor.

‘Anormal’ ya da ‘kusurlu’ değil

Broşürün üçüncü bölümünde “Sadece interseks olduğunuzda anlayabileceğiniz 8 şey” sıralanıyor. İntersekslerin ‘anormal’ ya da ‘kusurlu’ olmadığı, doğal çeşitlilik sonucu oluşan bir durum olduğu ve “interseks” kavramının tek bir kategori olmadığı vurgulanıyor.

İntersekslerin beklentileri

Üçüncü bölümü takip eden “Arkadaşlarımızın bilmelerini beklediğimiz şeyler”, “Doktorların bilmelerini beklediğimiz şeyler”, “Ailelerin bilmelerini beklediğimiz şeyler” başlıklı üç bölüm ise, intersekslerin arkadaş, aile ve doktorlardan beklentilerini içeriyor.

Hukuk ve tıp uygulamalarında interseksler

Yedinci bölümde Hatay Barosu’ndan Avukat Neşe Öztürk 18 yaş altı intersekslerin dava süreçlerini ve Çocuk Cerrahisi Hemşiresi Emine Uysal, interseks bebeklerle ilgili sağlık alanındaki uygulamaları anlatıyor.

Nasıl destek olabilirsin?

İntersekslerin mücadelesine nasıl destek olabilirsiniz?” başlıklı sekizinci bölüm görünür şekilde interseks olmanın hâlâ oldukça zor olduğu günümüzde, intersekslerin mücadelesine destek olabilmek için birkaç tavsiye sıralıyor.

Bildirge

Broşürün bir diğer bölümü 2013’te Malta’da toplanan Üçüncü Uluslararası İnterseks Forumu’na odaklanıyor. Bu bölümde dünyanın her bölgesinden 30 interseks örgütünün temsilcisi olan 34 aktivistin katılıdığı Forum’da hazırlanan bildirgenin tamamı mevcut.

Terimler ve okuma listesi

Broşürün onuncu bölümü ”, “İnterseks durumlarla ilgili genetik ve tıbbi terimler” başlığını taşıyor. Bu başlıkta, Kromozom, cinsiyet kromozomu, karyotip, genotip, fenotip gibi ‘interseks’ denildiğinde en çok karşılaşılan terimlerin açıklamalarına yer veriliyor.

Broşürün son bölümü ise intersekslere dair geniş bir okuma listesi sunuluyor.

Dünya İnterseks Farkındalığı Günü’nü kutluyoruz !

Bugün, 19. kez, interseks bireyler, zorla uygulanmış cerrahi operasyonlardan hayatta kalanlar, sevgililer, eşler, aileler, arkadaşlar ve müttefikler tüm dünyada İnterseks Farkındalığı Günü’nü kutluyor ve Boston’da 26 Ekim 1996 tarihinde gerçekleştirilen dünya tarihindeki ilk interseks protestosunu anıyor. Amerikan Pediatri Akademisi’nin yıllık toplantısı sırasında Heidi Walcutt tarafından gerçekleştirilen bu protestonun başlattığı hareket bugün tüm dünyada büyüyerek devam ediyor ve interseks görünürlüğünü her geçen gün arttırıyor. İnterseks hareketinin zorunlu genital ameliyatları durdurmak için örgütlü mücadelesi 20 yılı aştı. İnterseks Farkındalığı etkinlikleri dünyanın çeşitli kentlerinde 8 Kasım’a kadar devam edecek.

Son yıllarda dünyada interseks bireyler açısından iç açıcı gelişmeler yaşanıyor. Fransa, Almanya, Malta, Şili, ABD gibi pek çok ülkede intersekslerin kimlik belgelerinde cinsiyet belirtme zorunluluğunun kalkması, interseks çocuklara yapılan ameliyatların yasaklanması ya da bu konuda açılan hukuki davaların olumlu sonuçlanması gibi gelişmeler, bunun yanı sıra Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi’nin interseks çocukların bedensel bütünlüğünün korunması ve interseks hakları konusundaki girişimleri ve tavsiyeleri umut verici.

Nereden nereye geldik?

Türkiye’ye bakarsak; Türkiye’de kurumsallaşmış bir interseks hareketinden söz edemiyoruz belki ama on yıl hatta beş yıl öncesi ile karşılaştırdığımızda hayal bile edemeyeceğimiz kadar yol aldık. Öyle büyük bir suskunluğun, görünmezliğin içinden geliyoruz ki son bir kaç yıldır en azından LGBT camia içerisinde edindiğimiz görünürlük ve bir elin parmaklarını zar zor geçen sayıdaki interseks yoldaşlarımız bile çok anlamlı bizim için.

Türkiye’de bir interseks aktivizminin varlığından söz edeceksek bunun başlangıçta internet üzerinden örgütlenme sayesinde, çeşitli internet mecraları sayesinde, en önemlisi de LGBT camiadan interseks olmayan yoldaşların destekleriyle mümkün olduğunu belirtmeliyim. İnterseks bireylerin henüz birbirlerine ulaşamadıkları, sayımızın az olduğu dönemlerde lezbiyen, gey, biseksüel, trans, kuir, anarkofeminist arkadaşlar bizim sesimiz olmaya çalıştılar, iyi ki hala yanımızdalar. Neler yaptık diye kısaca bir göz atarsak, sürecin temelini LGBT örgütlere ulaşıp temaslar kurmaya başladığımız 2009 yılının oluşturduğunu söyleyebiliriz sanırım.

Blog ile çıkmıştık yola…

Ardından intersexualshalala.wordpress.com blogumuzun kurulması, buradaki yazıların Lambda, Kaosgl, Pembe Hayat gibi başka örgütlerin yayın organlarında da çıkması, bu şekilde ufak ufak LGBT çevrelerde interseksin görünürlük kazanmaya başlaması geldi. Bu sırada blog sayesinde biz interseks aktivistleri birbirimizi bulmaya devam ettik, blogun yanı sıra bütün sosyal medya platformlarında hesaplarımızı açtık. Gerek kişisel hikayelerimizin kendi ağzımızdan aktarımı ile, gerekse çeviri çalışmaları ile bu blog Türkçe’deki en doyurucu interseks bilgi kaynağı oldu desek yanlış olmaz. Blogda bazı yazıları İngilizce ve Kürtçe’ye de çevirdik.

Ayrıca, onur haftası kapsamında Arjantinli interseks aktivist Mauro Cabral’ın İstanbul’da bir konuşma yapması, ardından Gabrielle Le Roux’nun “Türkiyeli, Trans, Gururlu” adlı çalışması dahilindeki kitapta blogdaki yazılardan birisinin de İngilizce’ye çevirilerek yer alması, yine blogumuzdaki yazıların Almanca’ya çevrilerek Almanya’da intersekslerin deneyimlerinin anlatıldığı bir kitapta yer alması dünyadaki interseks aktivistlerini de Türkiye’deki intersekslerden haberdar etti.

LGBTİ’nin “İ”si

Bu sırada Lambda ve diğer örgütlerde zaman zaman toplantılar yaparak LGBT müttefiklerimizin interseks bireyleri daha iyi tanımalarını sağlamaya çalıştık. Bu esnada blog aracılığı ile sayımız artmaya devam etti. Onur yürüyüşlerine katılmaya başladıktan bir kaç yıl sonra Lambda’nın “interseksler vardır” lolipopları da onur yürüyüşünde belirmeye başladı ki bu da bizim açımızdan önemli ve hoş bir şeydi. Onur yürüyüşünde gey, lezbiyen, trans, biseksüel lolipoplarının, pankartlarının yanı sıra intersekslerin de adını görmek bir dönüm noktasıydı. Aynı zamanda Lambdaistanbul İnterseks Manifestosu’nu yayınlayarak bundan sonra mücadeleye LGBTİ çatısı altında devam edeceğini duyurdu, bugüne kadar “İ”nterseksi eksik bıraktığı için tüm interseks bireylerden özür diledi. Yola çıkarken lgbt’nin bir de “i”si var, “i” harfini getirmeye geldik demiştik, bunu başardığımızı artık her yerde görüyoruz. “LGBTİ” kısaltması o kadar yaygınlaştı ki homofobik yayınlarda bile artık “i”yi eksik etmiyorlar 🙂

Türkiye pratiğinde 3. dalganın en ilham verici örneklerinden biri olan Feministival’de de yoldaşlarımız sayesinde intersekslerin adının geçmesi feminist hareket ile birbirimizi kucaklamaya dair çok hoş bir gelişmeydi.

Medya görünürlüğü ve video çalışmamız

Bizim için göreceli küçük ama önemli zaferlerden biri de fotoğrafsız, çekine çekine de olsa Hürriyet, Cumhuriyet, Bianet gibi yayın organlarına verdiğimiz röportajlar oldu. Bu şekilde ilk kez daha geniş kitlelere ulaşma şansı bulduk. Bu yıl ise herşey çok daha farklı. Başka bir heyecan içindeyiz. Çünkü biz interseks aktivistleri artık öyle bir iki kişi değiliz, birbirimizi bulduk, hepimiz biraraya gelme, tanışma, hikayelerimizi birbirimizle paylaşma imkanı bulduk, arkadaş olduk, dost olduk. Artık bir iç dayanışma grubumuz var. En son geçtiğimiz yıllarda kaybettiğimiz değerli trans aktivisti Aligül Arıkan’ı anma etkinliklerinde hep birlikte bir video hazırladık ve gösterimini yaptık. İlk kez böyle kamusal bir etkinlikte yüzlerimizi açtık, sesimizi duyurduk. Bu çok başka bir duyguydu.

Sırada bir arkadaşımızın kitap projesi ve daha bin bir türlü fikrimiz, planımız var. Umuyoruz ki önümüzdeki süreçte bir çocuğun interseks olduğu fark edildiğinde ailenin danışmak, dayanışmak için başvurabileceği bir örgütlenme haline geleceğiz. Belki bir doktor, psikolog, psikiyatrist interseks bir danışan gördüğünde destek için bize yönlendirecek. İnterseks bireylerin haklarını koruyan bir yasa çıkacak, interseks çocuklar artık rızaları olmadan ameliyat edilemeyecek. Bu noktaya gelmek için daha almamız gereken çok yol var biliyoruz ama umutluyuz. En büyük motivasyonumuz bizden sonraki nesile daha iyi şartlar sunabilmek, bizim yaşadığımız travmaları bundan sonra doğacak interseks çocukların yaşamadıklarını, mutlu ve engellenmeyen bireyler olabildiklerini görebilmek.

İnterseksüel Şalala Yazarları adına Belgin

Malta interseks çocuk ameliyatlarını resmen yasaklayan ilk ülke oldu

Malta’da önceki gün kabul edilen yasa tasarısı tıp profesyonellerinin interseks bebek ve çocuklarda gereksiz cerrahi müdaheleler uygulamasını yasaklıyor.

İnterseks hak savunucuları uzun zamandan beri bu tür yasaların dünya çapında kabulü için mücadele veriyor. İnterseks çocukları “düzeltme” ameliyatlarının ruhsal ve fiziksel açıdan zararlı ve gereksiz olduğunu savunan interseks aktivistleri, interseks bireylerin kendi kimliklerini kendileri belirlemesi ve cerrahi bir operasyon istiyorlarsa bunun yetişkinlikte yapılması gerektiğini savunuyorlar.

Malta devlet yetkilileri şimdi tıp profesyonelleri ile birlikte çalışarak interseks çocuklar için en uygun uygulamaları belirleyecekler, genel ahlak ve toplumsal tabularla ilgili kaygıların bu uygulamaları şekillendirmesini ve çocuğun kendi bedeni üzerindeki kontrolünün hiçe sayılmasını engelleyecekler.

Yeni yasa aynı zamanda cinsel kimliklerin tanınmasıyla ilgili düzenlemeler ve trans ve interseks bireyler için yasal koruma getiriyor. Bazı aktivistler Malta’da kabul edilen yasanın şu an dünyada en modern ve ilerici yasa olduğuna dikkat çekiyor.

Maltalı Avrupa Parlementosu Üyesi Miriam Dalli gelişmelerle ilgili “Trans ve interseks bireylerin haklarıyla ilgili en kapsamlı ve en ilerici yasalara sahip ülkeden olmakla gurur duyuyorum. Hiçkimse kimliğinin tanınması için zihinsel olarak hasta olarak sayılmak, zorunlu ameliyatlara maruz kalmak, evliliğini sonlandırmak zorunda kalmamalı. Tüm samimiyetimle, diğer Avrupa ülkelerinin de Malta örneğini takip etmesini ve küçük düşürücü, ayrımcı uygulamaları geride bırakmasını diliyorum” diye konuştu.

Transgender Europe Eş Başkanı Alecs Recher ise konuyla ilgili şunları dile getirdi: “Cinsiyet Kimliği, Cinsiyet İfadesi ve Cinsiyet Karakteristikleri Yasası Avrupa’da bir dönüm noktası, bir referans haline gelecek. Bu yeni Malta yasasının getirdiği geniş kapsamlı haklar ve yenilikçi uygulamalarla ilgili heyecanlıyız. Yasa tamamen interseks ve trans bireylerin kendilerini ifade ettikleri kimlikle tanınmaları üzerine kuruldu. Bu yasa eşit bir toplum için gerekli şartları da sağlıyor ve interseks ve trans bireyleri yaşamın her alanında koruyor.”

Diğer Eş Başkan Arja Voipio ise, Recher’in sözlerine Avrupa’nın geri kalanında da yasa yapıcıların bu yenilikçi ve öncü yasadan ilham almasını dilediklerini ekledi.

İnterseksüel Şalala olarak biz de Malta’da bu yasa için emeği geçen tüm aktivistleri ve siyasetçileri kutluyor, özellikle Malta’daki interseks ve trans arkadaşlarımıza umut dolu selamlar gönderiyoruz.

“İntersekslere ‘Normalleştirici’ Tıbbi Müdahaleye Son”

Üçüncü Uluslararası İnterseks Formu Bildirgesi‘nde, intersekslere yönelik “normalleştirici” tıbbi müdahalelerin son bulması talebi öne çıktı.

Farklı ülkelerden interseks örgütlenmeleri, interseks çocukların nüfus kayıtları nedeniyle yaşanan sıkıntılara dikkat çekerken, talep halinde cinsiyet kimliği ya da cinsiyet sınıflandırmalarının basit idari süreçlerle düzeltilebilmesinin sağlanması da istendi. İnterseks olma durumunun tıbbileştirilmesi ve damgalanmasının ciddi travma ve akıl sağlığı sorunlarına yol açtığı belirtildi.

ILGA ve ILGA Avrupa’nın desteğiyle 29 Kasım – 1 Aralık 2013 tarihlerinde Malta’nın Valetta kentinde toplanan Üçüncü Uluslararası İnterseks Forumunda dünyanın her bölgesinden 30 interseks örgütünün temsilcisi olan 34 aktivist biraraya gelmişti. Forumun ardından yayınlanan bildirge, SPoD LGBTİ’den Sezen Yalçın tarafından Çark dergisi için Türkçeleştirildi.

Üçüncü Uluslararası İnterseks Forumu Bildirgesi şöyle: